بررسی سیستماتیکی تعدادی از گونه های persicarieae و مقایسه آن با اعضای قبیله polygoneae در ایران

جنس persicaria (l.) miller متعلق به قبیله persicarieae از خانواده polygonaceae شامل گیاهان یکساله و چند ساله در ایران است. اعضای این جنس پراکنش وسیعی به ویژه در نیمکره شمالی دارند. این جنس در ایران شش گونه یکساله دارد: p. hydropiper l., p. minor hudson., p. mitis schrank., p. lapathifolia l., p. orientalis (l.) spach., p. maculosa gray. در این پژوهش 43 واحد جمعیتی از گونه های یکساله persicaria از نظر ریخت شناسی، ساختار تشریحی (برش عرضی پهنک برگ، بشره پشتی برگ و بشره پوشاننده گلپوش)، خصوصیات دانه های گرده، فندقه و الگوهای حاصل از الکتروفورز پروتئین بذر مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از بررسی اعضای این قبیله با اعضای قبیله های polygoneae و rumiceae مقایسه شد. با استفاده از نرم افزار spss ver.11.5 و ntsys ver. 2.1 بررسی های آماری اولیه صفات کمّی وکیفی و سپس آنالیزهای آماری چند متغیره انجام گرفت. آنالیز واریانس (anova) برای تعیین وجود اختلاف معنی دار بین جمعیت های گونه های مطالعه شده نسبت به یکدیگر انجام گرفت. با استفاده از تجزیه به عاملها مشخص شد که صفات طول کرک اکرا، طول کرک اکرئولا، تعداد پرچم، شکل گل آذین، درخشش فندقه، عرض فندقه، نسبت طول به عرض فندقه، نسبت طول به عرض غنچه، طول فندقه و عرض غنچه صفات افتراقی محسوب می شوند. بررسی های الگوهای حاصل از الکتروفورز پروتئین ذخیره ای بذر که برای اولین بار در مورد persicaria انجام شد، در جدایی گونه ها و زیر گونه های این جنس موثر شناخته شد. نتایج حاصل از مطالعات ریخت شناسی، ساختار تشریحی، گرده و فندقه موید آنست که persicaria باید به عنوان جنسی مجزا درنظر گرفته شود. یافته های حاصل از این تحقیق به شناسایی persicaria lapathifolia subsp. nodosa برای اولین بار در ایران منجر شد. گونه persicaria minor در برخی نقاط ایران تشکیل اکوتیپ های سازگار با شرایط محلی را داده است.